Persian Carpets and Rugs
فرش یا قالی دستباف ایرانی که با نقشه‌های اصیل و با الیاف و رنگ طبیعی بافته می‌شوند، گنجینه‌هایی ارزشمند هستند که گره به گره هنر ایرانی را در هم بافته و اثری بدیع و چشم‌نواز را بوجود آورده است. شکوه فرش ایرانی از دیرباز برای تمام مردم جهان ترغیب‌کننده و خیال‌انگیز بوده است. از همین رو این گنجینۀ گرانبها همیشه یکی از مهمترین صنایع دستی و از سوغاتی‌های مهم ایران‌زمین به شمار می‌رفته است.
فرش ایرانی در جای‌جای ایران بافته می‌شود. فرش کاشان، فرش تبریز، فرش ساروق، فرش قم، فرش اصفهان، فرش نائین، فرش سلطان‌آباد، فرش مشهد، فرش شیراز از معروف‌ترین فرشهای ایرانی هستند.
از نظر طرح و نقش، فرشهای ایرانی در دسته‌بندی‌های متنوعی قرار می‌گیرند که برخی از آنها در ادامه معرفی شده‌اند:
طرح آثار باستانی و ابنیه اسلامی: این فرش‌ها از طرح‌ها، کاشی‌کاری‌ها، اشکال هندسی و رنگ‌های موجود در معماری ایرانی الهام گرفته‌اند.
طرح شاه عباسی: نقش اصلی در این نوع فرش‌ها، گل‌هایی است که گل شاه عباسی معروف‌اند.
طرح اسلیمی: نقش اصلی در این نوع فرش‌ها شاخه‌های دورانی هستند که از میان برگ‌ها خارج می‌شوند. این شاخه‌های دورانی یاد‌آور شاخه‌های پیچ‌درپیچ و تاب‌خورده گلها و گیاهان رونده هستند.
طرح افشان: در این طرح که پر از برگ و ساقه و شاخ‌های گیاهان است، گویی طراح از یک نقطه طرح خود را شروع و بدون آنکه قلم از روی کاغذ بردارد، در نقطۀ پایان کار را به پایان رسانده‌است. شلوغی این طرح و پیوسته بودن بخش‌ها به هم زیبایی این نوع فرش است.
طرح بته‌ای (بته جقه): این طرح با الهام از درخت زیبای سرو ایجاد شده است.
طرح قابی (خشتی): این طرح از قاب‌ها، سلول‌ها و یا به اصطلاح خشت‌هایی ایجاد شده که درون‌شان با گلها و طرح‌های مختلف تزئین شده است.
طرح اقتباسی: این طرح بیشتر در مناطق مرزی رایج هستند و از طرح‌های همسایگان ایران الهام گرفته‌اند.
طرح واگیره‌ای یا بندی
طرح درختی: عمده طرح‌های فرش ایرانی با الهام از طبیعت زیبا و با برگ‌ها و گلبرگ‌ها جان گرفته‌اند. با این وجود در طرح درختی، وجود درخت‌ها و یا درختچه‌های ریز و درشت از مهمترین بخش‌های این نوع طراحی است.
طرح ترکمن یا بخارا: مهترین ویژگی این طرح، رنگ قرمزی است که معمولاً ماهیتی طبیعی دارد. این نوع فرش‌ها که نقوشی از اشکال هندسی را در خود جای می‌دهند، معمولاً بدون نقشه بافته می‌شوند.
طرح شکارگاهی: در این نوع طرح که در آن تیر و کمان و شکارچی دیده می‌شود، صحنه‌هایی از شکار به تصویر درمی‌آید.
طرح گل فرنگ: تصویر گل و بخصوص تصویر گل رزهایی با رنگ‌های روشن، طرح قالب این نوع فرش است.
گلدانی: در این طرح از گلدان‌های کوچک و بزرگی تشکیل شده است که پر از گل است. گلدان‌های می‌توانند در مرکز فرش باشند یا در گوشه‌ها و یا پراکنده در سطح فرش.
طرح محرابی: این طرح با الهام از محراب نماز جان گرفته است.
طرح ماهی درهم: از قدیمی‌ترین طرح‌های ایرانی است که در سراسر ایران بافته می‌شود. این طرح از تکرار نقش اصلی که ماهی است شکل می‌گیرد.
طرح محرمات: اگر در یک فرش یک طرح تکرار شود به گونه‌ای که نوارهای موازی ایجاد کند، طرح محرمات به دست می‌آید.
طرح هندسی: این طرح همانطور که از نامش پیدا است از اشکال هندسی الهام می‌گیرد البته که شکل‌های غیردورانی و زاویه‌داری که در طول فرش شکست‌هایی را ایجاد می‌کنند.
طرح تلفیقی: از تلفیق طرح‌های بالا، فرشهای تلفیقی حاصل می‌شوند.
